Slobodarska iskra Kosmaja

Još izdaleka, Kosmaj je prepoznatljiv po delovima spomenika koji izviruju iznad visokih krošnji. Oni malo stariji, koji pamte doba kada je spomenik bio osvetljen, kažu da se po vedroj letnjoj noći mogao videti čak iz Beograda. Ipak, prava fascinacija grandioznom veličinom i futurističkim oblikom spomenika počinje u njegovoj neposrednoj blizini.

Spomenik je izrađen 1972. g. po zamisli vajara Vojina Stojića i arhitekte Gradimira Medakovića, a pet trokrakih betonskih blokova formiraju oblik svetlosnog bljeska i simbolički predstavljaju slobodarsku iskru čuvenog partizanskog odreda od oko 250 boraca koji su se hrabro borili protiv nadmoćnijeg neprijatelja. Pred kraj rata odred prerasta u brigadu koja je učestvovala u oslobađanju Beograda.

Danas je Kosmaj omiljeno izletište koje može da ponudi različite sadržaje, a čiji je deo i smomenik kao obeležje jednog posleratnog vremena i kulture. Nalazi se u lepo uređenom šumskom krajoliku, a uređeni putevi i pešačke staze lako dovode putnike do samog vrha i spomenika.